پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر کاهش استرس بر اساس توجه آگاهی بر راهبردهای تنظیم هیجان و اجتناب شناختی بیماران زن مبتلا به وسواس فکری- عملی انجام شد. روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل و پیگیری سه ماهه بود. جامعه آماری شامل کلیه بیماران زن مبتلا به وسواس بود که در سال 1400 به مراکز مشاوره و مددکاری شهر کرمانشاه مراجعه کرده بودند. از میان آنها 30 نفر به صورت نمونه گیری هدفمند، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل به نسبت یکسان گمارده شدند. گروه آزمایش مداخله درمانی مبتنی بر کاهش استرس بر اساس توجه آگاهی را  به صورت گروهی، هفته ای یک بار در 8 جلسه 90 دقیقه ای دریافت کردند؛ گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های تنظیم هیجان گراس و جان و اجتناب شناختی سکستون و داگاس استفاده شد. یافته های حاصل از تحلیل واریانس یک-راهه در متن مانکوا  نشان داد که درمان مبتنی بر کاهش استرس بر اساس توجه آگاهی باعث کاهش معنادار نمرات فرونشانی و اجتناب شناختی و افزایش معنادار نمرات مؤلفه ارزیابی مجدد شناختی افراد گروه آزمایش در مرحله پس آزمون و پیگیری شده است. با استناد به یافته های حاصل از پژوهش پیشنهاد می گردد که جهت مدیریت راهبردهای تنظیم هیجان و کاهش اجتناب شناختی بیماران وسواسی از نتایج گروه درمانی مبتنی بر کاهش استرس بر اساس ذهن آگاهی  به عنوان یک روان درمانی مدرن در مراکز مشاوره و درمانی بهره برد.

مقدمه: تعارض زناشویی با پیامدهای منفی فردی و اجتماعی بسیاری همراه است و شناسایی مداخلات مؤثر در بهبود آن حائز اهمیت است. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر آمیختگی شناختی و اجتناب شناختی در زنان با مشکلات زناشویی انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون-پس­آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل زنان مراجعه­ کننده به مرکز روانشناسی مشاوره طلوع سلامت شهر تهران بود. از میان آنها، 32 نفر که نمره کمتر از 101 در مقیاس سازگاری زناشویی اسپانیر داشتند، انتخاب شده و در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برنامه درمانی شناختی رفتاری بر روی گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل تحت هیچ برنامه درمانی قرار نگرفت. قبل از شروع جلسات درمانی و بعد از آن، هر دو گروه  به پرسشنامۀ آمیختگی شناختی و پرسشنامه اجتناب شناختی پاسخ دادند. داده­ها با استفاده از نرم افزار 21-SPSS و از طریق آزمون تحلیل کوواریانس تحلیل شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد که بعد از درمان شناختی رفتاری، نمرات آمیختگی شناختی و اجتناب شناختی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل تغییر  معنادار داشته است. اندازه اثر گروه بر متغیر آمیختگی و اجتناب شناختی به ترتیب 46% و 59% بود. نتیجه­ گیری: طبق نتایج، در طراحی برنامه­های مرتبط با ارتقای سلامت خانواده و روابط زوجین می­توان از درمان شناختی رفتاری به عنوان مداخله­ ای مؤثر در بهبود آمیختگی شناختی و اجتناب شناختی استفاده نمود.

خودکشی از جمله ده علت اصلی مرگ در کشور های مختلف جهان است و سالانه بیش از یک میلیون نفر در سال خودکشی می کنند. خودکشی عملی عمدی است که معمولا با قصد از بین بردن خود انجام می شود. اغلب، عوامل استرس زا مانند مشکلات مالی یا مشکلات ارتباط بین فردی در این میان نقش دارند. تنش وخیم و زیاد و تنیدگی شدید، به طور معناداری خطر خودکشی را افزایش می دهد. هدف پژوهش حاضر، پیش بینی ایده پردازی خودکشی براساس اجتناب شناختی و تنظیم شناختی هیجانی در بین دانشجویان بود. برای این منظور طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 240 نفر از دانشجویان دانشگاه زنجان به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و از نظر اجتناب شناختی، تنظیم شناختی هیجانی و افکار خودکشی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان داد مولفه های (واپس زنی افکار، جانشینی افکار و تبدیل تصور به فکر) از اجتناب شناختی و تنظیم شناختی هیجانی ناسازگار می توانند افکار خودکشی را به طور معناداری پیش بینی کنند. با توجه به نتایج پژوهش، به منظور کنترل افکار خودکشی در بین دانشجویان لازم است ابتدا عوامل مرتبط با آن را شناسایی و مراکز مشاوره دانشگاه در پیشگیری و درمان آن اقدام نمایند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مقدمه: طلاق فرآیندی است که با تجربه بحران عاطفی هر دو زوج شروع می شود و با تلاش برای حل تعارض از طریق ورود به موفقیت جدید با نقش و سبک زندگی جدید خاتمه می یابد. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی طرحواره درمانی بر نشخوار فکری، آمیختگی شناختی، اجتناب شناختی و پردازش عصب شناختی در زوجین متقاضی طلاق شهر تبریز انجام شد. روش کار: این پژوهش از نوع طرح های نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری پژوهش، کلیه زوجین متقاضی طلاق شهر تبریز در سال 1398 بودند که به صورت هدفمند30 نفر از آنها انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های نشخوار فکری، آمیختگی شناختی، اجتناب شناختی و دستگاه الکتروآنسفالوگرافی کمی 64 کاناله استفاده گردید و برای مداخله نیز پروتکل طرحواره درمانی یانگ استفاده شد. اطلاعات جمع آوری شده به کمک روش های آماری توصیفی میانگین و انحراف معیار و روش های آماری استنباطی تحلیل کوواریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که طرحواره درمانی باعث کاهش نشخوار فکری، آمیختگی شناختی و اجتناب شناختی می شود و همچنین باعث افزایش فرکانس بتا و کاهش دلتا در منطقه FZ می شود P<0/01. نتیجه گیری: مبتنی بر نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان از روش طرحواره درمانی به عنوان مداخله ای موثر برای کاهش نشخوار فکری، آمیختگی شناختی و اجتناب شناختی زوجین متقاضی طلاق استفاده نمود.

زمینه و هدف: در سال های اخیر، میزان شیوع مشکلات روحی و روانی جوانان و نوجوانان به طرز چشمگیری افزایش یافته است. از مشکلات بسیار رایج نوجوانان در هنگام بیماری کرونا، استرس و اضطراب است؛ بنابراین پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی توان بخشی شناختی بر اضطراب کرونا و اجتناب شناختی در نوجوانان دارای اضطراب کرونا انجام شد. روش بررسی: روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ پژوهش را تمامی نوجوانان دارای اضطراب کرونای شهر یزد در فروردین و اردیبهشت سال 1400 تشکیل دادند. از بین آن ها سی نفر داوطلب واجد شرایط به عنوان نمونه، به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس اضطراب کرونا (علی پور و همکاران، 1398) و مقیاس اجتناب شناختی (سکستون و دوگاس، 2008) بود. برنامهٔ توان بخشی شناختی به شکل بازی های رایانه ای، به مدت هشت جلسهٔ 45دقیقه ای، سه بار در هفته برای گروه آزمایش اجرا شد. تحلیل داده ها بااستفاده از آزمون تحلیل کوواریانس در نرم افزار SPSS نسخهٔ 22 با سطح معناداری 0٫05 صورت گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد، در متغیر اضطراب کرونا، بین آزمودنی های گروه های آزمایش و گواه در پس آزمون تفاوت معناداری وجود داشت (0٫028=p)؛ همچنین در متغیر اجتناب شناختی، تفاوت معناداری در پس آزمون بین گروه های آزمایش و گواه مشاهده شد (0٫023=p). نتیجه گیری: باتوجه به نتیجهٔ پژوهش حاضر مبنی بر اثربخشی توان بخشی شناختی بر کاهش اضطراب کرونا و اجتناب شناختی، استفاده از روش درمانی مذکور به متخصصان در این زمینه توصیه می شود.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی تحلیلی بر اجتناب تجربی و تنظیم شناختی هیجان در بیماران مبتلا به دردمزمن انجام شد. روش کار: این پژوهش مطالعه  نیمه تجربی با طرح پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری، همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری کلیه بیماران مبتلا به درد مزمن شهر اصفهان در سال 1401 بود. در نمونه­گیری با روش نمونه گیری دردسترس و داوطلبانه، تعداد 24 بیمار مبتلا به درد مزمن انتخاب و به طور تصادفی به گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند (12 = n). گروه آزمایش درمان شناختی تحلیلی را به مدت 16 جلسه هفتگی دریافت کرده و گروه کنترل هیچ­گونه مداخله­ای دریافت نکرد. ابزار مورد استفاده پژوهش شامل پرسش­نامه پذیرش و عمل (2011) و پرسش­نامه تنظیم هیجان گارنفسکی (2001) بود که در سه مرحلۀ پژوهش تکمیل شد. داده­های به ­دست آمده با روش آماری تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که بین میانگین های تعدیل شده متغیرهای اجتناب تجربی و تنظیم شناختی هیجان در دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد(05/0>P). پس می توان نتیجه گرفت که درمان شناختی تحلیلی بر اجتناب تجربی و تنظیم شناختی هیجان در بیماران مبتلا به درد مزمن  اثربخش است(05/0>P). نتیجه گیری: با توجه به اثرگذاری درمان شناختی تحلیلی بر متغیرهای پژوهش میتوان از این روش درمان برای بهبود بیماران مبتلا به درد مزمن سود جست.

نگرش نیچه به مسئله انسان و حقیقت او، بر اساس اندیشه ها ی مادی گرایانه و تمایل به اصالت تجربه است که پیامدهای ویژه ای به همراه دارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی به منظور بررسی مختصات انسان شناختی از دیدگاه نیچه و ارزیابی پیامدهای آن در پرتو آرای علامه طباطبایی شکل گرفته است. بر اساس یافته‎های پژوهش، نیچه با نفی عقل گرایی و بی اعتبار نمودن ارزش ها ی اخلاقی و دینی مورد پذیرش زمان خویش، انسان را تا پرتگاه نیست گرایی می کشاند. لکن برای نجات وی از این وهله بحرانی، انسان را به باور توانمندی و اصالت قدرت خویش دعوت می نماید که ظهور تمام عیار آن در ابر انسان نمود یافته است. این در حالی است که علامه طباطبایی چنین تقلیل گرایی از شخصیت انسان و ترجیح  تن بر روان را برنمی تابد. زیرا نفی عقل گرایی و ستیز با ابعاد الهی متافیزیک نتیجه ای جز بی اعتبارشدن اوزان اندیشه ورزی و خردگرایی ندارد. وی همچنین منشأ اصلی پوچ انگاری در زندگی انسان را، حذف خدا و انگاره ها ی معنوی و ارزشی می داند و قرب الهی را به عنوان غایت اصلی زندگی مطرح می کند. غایتی که در سایه آن زندگی فردی و جمعی انسان بر اساس هدفمندی، معناداری و عدالت شکل می گیرد.

نزد ابن سینا، نفس انسانی به مثابة آینه، همواره مدرک ادراکاتی است که به نحو عرضی بر آن عارض می شود و به عبارت دیگر ادراکات، کیفیات عارض بر نفس هستند. محور ادراکات «تمثّل» است و نفس نیز دو ساحت ادراکی دارد، ساحت تجردی عقلانی که بازنمایندة کلیات، طبیعت و ذوات اشیا است و ساحت مادیِ حسی و خیالی که بازنمایندة جزئیات و عوارض اشیاء اکنون و گذشته است. ابن سینا، کیفیت هستی مندی ادراکات مختلف حسی، خیالی و عقلی در نفس را با نظریة ارتسام صور و تقشیر تبیین می کند؛ برای تبیین شکل گیری این الگوی معرفتی می توان چنین تصورکرد که فیلسوف حالات پدیداری ادراک را درون نگرانه در خود تصویر، و شاخصه های آن را احصا می کند، سپس با عرضه کردن آن به مبانی هستی شناختی اش نظریۀ معرفت را بیان می کند. ابن سینا مؤلفه هایی همچون ذهنیت دربرابر عینیت در مسئلة وجود ذهنی، عرض بودن علم و تأثیر کلی یا جزئی بودن ادراک را در نگاه پدیداری به ادراک تبیین می کند و به عرضۀ آن بر مبانی وجودشناسانه ای همچون تفکیک هستی به جوهر و عرض می پردازد و تفسیری معرفتی از عالم براساس همین اصل به همراه نگاه سه گانه به علیت ارائه می دهد و به الگوی خود در معرفت شناسی می رسد. نظام معرفتی سینوی مبتنی بر همین شاخصه ها و مبانی، به حصول نوعی ذات گرایی در تمام تبیین های معرفت شناسانه و پذیرش وحدت سنخی میان مدرِک و مدرَک می رسد.

درمان فراتشخیص از جمله درمان های جدیدی است که اثر آن بر تعدادی از متغیرهای روان شناختی تأیید شده است. هدف پژوهش حاضر اثربخشی درمان فراتشخیصی بر نشخوار فکری و اجتناب شناختی در بیماران دیابت نوع 2 بوده است. روش پژوهش نیمه آزمایشی (پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل) بود. در این پژوهش، 32 نفر از بیماران دارای دیابت نوع 2 در دامنه ی سنی 40-50 سال به صورت تصادفی در دوگروه آزمایش (8 مرد و 8 زن) و کنترل (8 زن و 8 مرد) جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها در پیش آزمون و پس آزمون از مقیاس پاسخ های نشخواری و پرسشنامه ی اجتناب شناختی استفاده شد. برای گروه آزمایش 12 جلسه ی یک ساعته درمان فراتشخیصی آموزش داده شد. داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که درمان فراتشخیص بر کاهش نمرات نشخوار فکری و کاهش فرونشانی فکر، اجتناب از محرک های تهدیدکننده و تبدیل تصورات به افکار (سه بعد از اجتناب شناختی) در بیماران دیابت نوع 2 اثرگذار بوده است. بر اساس یافته ها درمان فراتشخیص برای کاهش مشکلات روان شناختی بیماران دیابت نوع 2 و مخصوصاً نشخوار فکری و اجتناب شناختی پیشنهاد می شود.